Atopámonos na parroquia de maior interese histórico dentro do municipio. Linda coa de Sober. Presenta un territorio practicamente chan sendo A Peniña-Mer o lugar máis elevado, con 492 metros sobre o nivel do mar. O punto máis baixo, de 432 metros, sitúase en Outeiro.
Ó redor da igrexa parroquial asentábase a cidade de Proencia. A maioría dos historiadores atribúenlle unha orixe romana, aínda que hai quen defende que a súa orixe é sueva.
Constantemente aparecen restos deste antigo poboado. Os de maior interese arqueolóxico descubríronse no ano 1945, nesa ocasión atopouse unha tumba, un esqueleto, dúas campás e outros obxectos de bronce e cerámica que foron depositados no Museo Provincial de Lugo.
Pódense ver ademais varios petróglifos entre os que destacan os da finca O Xestal, tamén nas proximidades da igrexa parroquial. A importancia destes xacementos radica, xunto co seu valor intrínseco, na súa localización, moi oriental, afastada do foco principal de gravados rupestres en Galicia, que se sitúa na provincia de Pontevedra.
Polo que respecta á igrexa parroquial, o edificio actual levántase sobre a primitiva fábrica románica, da que aínda se conservan algúns restos, que datan probablemente da segunda metade do século XII. No seu interior consérvanse interesantes pinturas murais.
Ademais das distintas casas brasonadas que se poden ver nesta parroquia destaca a Casa-Palacio que no ano 740 mandou construír Lope López de Lemos y Sober, que foi señor de Ferreira de Pantón e Sober. Hoxe en día o edificio está en ruínas, só permanecen en pé as fachadas exteriores e parte do tellado. Nos seus muros consérvase o escudo familiar que deu orixe ó escudo do municipio de Sober.
Nesta parroquia, no lugar de Sober o Vello, permanecían as dependencias municipais ata que foron tranladadas á localidade de Berea (hoxe coñecida xa como Sober).
En Proendos naceu Enrique Fernández Llano, autor do único libro monográfico que ata o momento existe sobre este concello, titulado Descripción del Término Municipal de Sober. Publicado no ano 1977.
|
.jpg)
